Nowe obowiązki dla stowarzyszeń, spółdzielni i fundacji
Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu nakłada nowe obowiązki na szereg nowych podmiotów, w szczególności spółdzielnie, fundacje i stowarzyszenia. Od 31 października 2021 r. pojawia się przede wszystkim obowiązek ustalenia i zgłoszenia beneficjentów rzeczywistych.
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) jest systemem gromadzącym i przetwarzającym dane o osobach fizycznych sprawujących kontrolę nad spółką. Jego głównym zadaniem jest przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, ponieważ posiadanie informacji o beneficjentach rzeczywistych ma kluczowe znaczenie w zwalczaniu zjawisk przestępczych – z uwagi na to, że uniemożliwia ukrycie tożsamości w strukturze korporacyjnej. Podstawą prawną funkcjonowania CRBR jest ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, która jest implementacją unijnej IV dyrektywy AML.
Beneficjent rzeczywisty to osoba sprawująca kontrolę nad spółką poprzez posiadane uprawnienia, umożliwiające wywarcie wpływu na działania spółki albo taka osoba, w której imieniu są nawiązywane stosunki gospodarcze czy przeprowadzane transakcje. Warto wiedzieć, że beneficjent rzeczywisty to nie osoba, która bezpośrednio czerpie zyski lub innego rodzaju benefity, ale taka, która faktycznie decyduje o organizacji. Aby jeszcze łatwiej móc zdefiniować beneficjenta rzeczywistego, to ustawa wspomina m. in. o tym, że za beneficjenta uznaje się taką osobę, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji, albo dysponującą więcej niż 25% liczby głosów w organie stanowiącym. Jeśli jednak zdarza się sytuacja, że żaden z członków np. spółdzielni lub zarządu nie będzie mieć więcej niż 25% głosów na walnym zgromadzeniu, to jako beneficjentów rzeczywistych należy wskazać wszystkich członków.
Nowelizacja nakłada nowe obowiązki na organizacje pozarządowe. Największą zmianą jest ujęcie podmiotów sektora NGO w katalogu podmiotów zobowiązanych do zgłaszania swoich beneficjentów rzeczywistych. Obowiązek ten będzie dotyczył wszystkich organizacji, za wyjątkiem stowarzyszeń zwykłych. W artykule 58 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, określającym katalog podmiotów zobowiązanych do zgłąszania informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji, pojawiają się nowe obowiązane do tego podmioty:
- trusty, których powiernicy lub osoby zajmujące stanowiska równoważne mają miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP lub nawiązują stosunki gospodarcze czy nabywają nieruchomość na terytorium RP w imieniu lub na rzecz trustu;
- spółki partnerskie;
- europejskie zgrupowania interesów gospodarczych;
- spółki europejskie;
- spółdzielnie;
- spółdzielnie europejskie;
- stowarzyszenia podlegające wpisowi do KRS;
- fundacje.
Wyżej wymienione podmioty mogą rozpocząć zgłaszanie beneficjentów rzeczywistych od 31 października 2021 r., natomiast termin ten upływa wraz z końcem stycznia 2022 roku – zgodnie z przepisem przejściowym. Z kolei dla podmiotów, które zostaną wpisane do KRS po 31 października 2021 r., mają siedem dni od dnia wpisu do KRS, aby dokonać zgłoszenia beneficjentów rzeczywistych.
Kancelaria RPWE służy pomocą w ustaleniu beneficjentów rzeczywistych i dokonaniu zgłoszenia do CRBR.
