Tarcza
Poznań, 29 kwietnia 2020 r.
INSTRUMENTY WSPARCIA W ZWIĄZKU Z COVID-19 DLA MIKROPRZEDSIĘBIORCÓW ZATRUDNIAJĄCYCH PRACOWNIKÓW
Ustawodawca w tzw. Tarczy 1.0 i Tarczy 2.0 przygotował szereg rozwiązań dla przedsiębiorców w celu zminimalizowania negatywnych skutków ekonomicznych pandemii COVID-19 i wprowadzonych w związku z tą pandemią zakazów i ograniczeń w prowadzeniu działalności gospodarczej.
Niniejszy artykuł przedstawia wybrane, najbardziej atrakcyjne instrumenty dla mikroprzedsiębiorców zatrudniających pracowników.
Mikroprzedsiębiorcą jest przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki: a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości tej kwoty.
- 1. BEZZWRTONA POŻYCZKA DO KWOTY 5.000 PLN
W celu uzyskania pożyczki w kwocie do 5.000 PLN mikroprzedsiębiorca składa wniosek do Powiatowego Urzędu Pracy – właściwego dla miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - o udzielenie pożyczki. Maksymalna kwota pożyczki to 5.000 zł. Pożyczka jest niskooprocentowana[1].
Wniosek można złożyć elektronicznie na stronie praca.gov.pl lub w formie papierowej do w właściwego PUP. Do wniosku należy dołączyć umowę pożyczki, której formularz jest do pobrania na stronie internetowej: https://psz.praca.gov.pl/dla-pracodawcow-i-przedsiebiorcow/tarcza/pozyczka.
Starosta może, ale nie musi zawrzeć takiej umowy pożyczki. Oznacza to, że złożenie wniosku nie oznacza, że starosta będzie musiał zawrzeć umowę i wypłacić środki.
WARUNKI:
- posiadanie statusu mikroprzedsiębiorcy.
WAŻNE: pożyczka nie będzie podlegała zwrotowi tylko w razie spełnienia następujących warunków:
1) przedsiębiorca będzie prowadził działalność gospodarczą co najmniej przez trzy miesiące od dnia zawarcia umowy pożyczki,
2) przedsiębiorca złoży wniosek do PUP o umorzenie pożyczki wraz z odsetkami w terminie 14 dni od dnia spełnienia warunku nr 1.
Przykład: umowa pożyczki została zawarta 27 kwietnia 2020 r., więc przedsiębiorca musi prowadzić działalność co najmniej do dnia 27 lipca 2020 r. i w terminie od 27 lipca 2020 r. do dnia 9 sierpnia 2020 r. należy złożyć wniosek o umorzenie. Jeżeli działalność zostanie zamknięta przed 27 lipca 2020 r. lub przedsiębiorca nie złoży wniosku do dnia 9 sierpnia 2020 r., wówczas będzie musiał zwrócić całą pożyczkę wraz z odsetkami.
Przychód z tytułu umorzenia pożyczki na zasadach nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.
- 2. DOFINANSOWANIE DO WYNAGRODZEŃ PRACOWNIKÓW od 50% do 90%.
Wysokość dofinansowania zależy od wartości spadku obrotów. Spadek obrotów oblicza się poprzez porównanie obrotów z kolejnych 2 miesięcy po 1 stycznia 2020 r. z analogicznym okresem z roku 2019. Miesiąc to również 30 przypadających po sobie dni, jeśli początek okresu miałby przypadać na dzień inny niż pierwszy dzień miesiąca kalendarzowego.
Przykład: w okresie od 7 marca do 5 maja 2019 r. obroty przedsiębiorcy wyniosły 100 000 PLN, a w okresie od 7 marca do 5 maja 2020 r. obroty wyniosły 60 000 PLN. Oznacza to, że u przedsiębiorcy wystąpił spadek obrotów o 40%
WYSOKOŚĆ DOFINANSOWANIA:
- spadek obrotów co najmniej 30% - dofinansowanie w wys. 50 % minimalnego wynagrodzenia poszczególnych pracowników wraz ze wszystkimi składkami na ZUS - na każdego pracownika;
- spadek obrotów co najmniej 50% - dofinansowanie w wys. 70 % minimalnego wynagrodzenia poszczególnych pracowników wraz ze wszystkimi składkami na ZUS - na każdego pracownika;
- spadek obrotów co najmniej 80% - dofinansowanie w wys. 90 % minimalnego wynagrodzenia poszczególnych pracowników wraz ze wszystkimi składkami na ZUS - na każdego pracownika.
Dofinansowanie jest przyznawane maks. na okres 3 miesięcy. Można złożyć jeden wniosek na całe 3 miesiące lub 3 wnioski – po jednym na każdy miesiąc. Gdy we wniosku przedsiębiorca wnosił o dofinansowanie na 3 miesiące i spadek obrotów w jego firmie wyniósł co najmniej 30%, to wypłacane przez 3 miesiące dofinansowanie będzie obliczone na tej podstawie i nie będzie można go zmienić (zwiększyć). Zatem jeśli przedsiębiorca przewiduje, że wysokość spadku obrotów będzie wyższa i chciałby z tego tytułu otrzymać wyższe dofinansowanie, powinien złożyć co miesiąc nowy wniosek na kolejny miesiąc, w którym przedstawi za każdym razem właściwą wysokość spadku obrotów.
WARUNKI:
- spadek obrotów o co najmniej 30%,
- utrzymanie zatrudnienia przez okres na który zostało przyznane dofinansowanie,
- niezaleganie z podatkami i należnościami ZUS do końca III kwartału 2019 r.
WAŻNE: Przedsiębiorca nie może otrzymać dofinansowania w części, w której te same koszty prowadzenia działalności gospodarczej zostały albo zostaną sfinansowane z innych środków publicznych (czyli gdy np. skorzysta ze zwolnienia opisanego w pkt 3.). W sytuacji, gdy Przedsiębiorca skorzystał ze zwolnienia - w całości lub w części - z obowiązku opłacania należności z tytułu składek odprowadzanych do ZUS, nie może otrzymać dofinansowania w części dotyczącej składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Może natomiast wówczas otrzymać dofinansowanie części kosztów wynagrodzenia pracowników.
Wniosek można złożyć elektronicznie na stronie praca.gov.pl lub w formie papierowej do właściwego PUP. Do wniosku należy dołączyć wykaz pracowników uprawnionych do świadczeń oraz umowę na dofinansowanie (załączniki do pobrania na: https://www.praca.gov.pl/eurzad/index.eup#/inneSprawy/wyborUrzedu?dest=TARCZA)
WAŻNE: Wniosek trzeba złożyć w terminie 14 dni od ogłoszenia naboru. Informacje o naborach są ogłaszane na stronach internetowych Powiatowych Urzędów Pracy.
Starosta może, ale nie musi zawrzeć umowy o dofinansowanie. Oznacza to, że złożenie wniosku nawet przy spełnianiu wszelkich wymogów nie oznacza, że starosta będzie musiał wypłacić środki.
- 3. ZWOLNIENIE ZE SKŁADEK ZUS PRACOWNIKÓW.
Instrument polega na umorzeniu składek ZUS od wynagrodzeń pracowników za okres marzec, kwiecień, maj 2020 r.
WARUNKI:
- przedsiębiorca zatrudnia od 1 do 9 pracowników[2].
Wniosek składa się do ZUS elektronicznie za pośrednictwem PUE ZUS lub w formie papierowej. Wniosek do pobrania na stronie ZUS: https://www.zus.pl/documents/10182/3264150/RDZ_RODO.pdf/93004a9f-dad8-5570-54ea-0d3157cbbab6.
WAŻNE: Wniosek należy złożyć do 30 czerwca 2020 r.
- 4. DOFINANSOWANIE DO WYNAGRODZEŃ W RAZIE ZAWARCIA POROZUMIENIA Z PRACOWNIKAMI. MOŻLIWOŚĆ REDUKCJI WYMIARU ETATÓW LUB OBNIŻENIA WYNAGRODZENIA.
Instrument polega na tym, że w drodze porozumienia z przedstawicielami pracowników w zakładzie pracy wprowadzany jest stan przestoju – WARIANT I (okres niewykonywania pracy przez pracownika z przyczyn niedotyczących pracownika pozostającego w gotowości do pracy, można wtedy obniżyć wynagrodzenia) lub obniżenie wymiaru czasu pracy – WARIANT II. W razie zawarcia takiego porozumienia, można otrzymać dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników wraz ze składkami ZUS. Dofinansowanie wynagrodzeń przyznawane jest na okres maks. 3 miesięcy.
Poniżej szczegóły dotyczące powyższych wariantów:
I. WARIANT - przestój
- Możliwość obniżenia wynagrodzenia o 50% , ale nie może ono być niższe niż do wys. minimalnego wynagrodzenia za pracę;
- Dofinansowanie tego wynagrodzenia w kwocie do 1533,09 zł (½ minimalnego wynagrodzenia+składki ZUS obciążające pracodawcę – stosownie do wielkości etatu) z FGŚP[3] - dot. tylko pracowników zarabiających w poprzednim miesiącu nie więcej niż 15 593,58 zł[4].
II. WARIANT – redukcja wymiaru etatów
- Możliwość zmniejszenia etatów o 20%, nie mniej niż do ½ etatu,
- dofinansowanie tego wynagrodzenia do połowy jego wysokości, nie więcej jednak niż w kwocie 2452,27 zł[5] - dot. tylko pracowników zarabiających w poprzednim miesiącu nie więcej niż 15 593,58 zł[6]
WARUNKI (dla obu wariantów):
- pracodawca nie zalega ze składkami i podatkami,
- nie zachodzą podstawy do ogłoszenia upadłości pracodawcy,
- dofinansowanie do wynagrodzeń tylko w razie niezwolnienia pracownika z przyczyn jego niedotyczących, przez okres objęty dofinansowaniem oraz przez czas 3 miesięcy po upływie tego okresu,
- musi być zawarte porozumienie z przedstawicielami pracowników (porozumienie zawiera co najmniej grupy zawodowe objęte przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem, okres na jaki obowiązują rozwiązania; porozumienie przekazuje się okręgowemu inspektorowi pracy),
- spadek obrotów:
- o min. 15% - w 2 kolejnych miesiącach w 2020 r. w porównaniu z 2 kolejnymi analogicznymi miesiącami w 2019 r.,
lub
- o min. 25% - w dowolnym miesiącu po 01.01.2020 r. w porównaniu z poprzednim miesiącem (za miesiąc uważa się także 30 dni kalendarzowych)
- przedsiębiorca nie może korzystać z innych form wsparcia zw. ochroną miejsc pracy (np. wskazanych w pkt 2 i 3),
- Obowiązek utrzymywania zatrudnienia pracownika objętego wsparciem przez okres otrzymywania dofinansowania - nie dotyczy zwolnienia z przyczyn dotyczących pracownika.
Wniosek składa się do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w formie papierowej lub elektronicznej za pośrednictwem portalu praca.gov.pl. Do wniosku dołącza się porozumienie z pracownikami i wykaz pracowników uprawnionych do świadczeń. W razie składania wniosku w drodze elektronicznej należy dołączyć umowę wg określonego wzoru (wzór wykazu oraz umowa do pobrania na stronie https://www.praca.gov.pl/eurzad/index.eup#/inneSprawy/wyborUrzedu?dest=TARCZA).
PODSUMOWANIE
Rekomendowanym jest składanie wniosków jak najszybciej. Pula środków finansowych do wykorzystania jest bowiem ograniczona.
Wnioski najlepiej jest składać za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej – na stronach internetowych instytucji rozpatrujących wnioski powtarza się informacja, że szybciej z pewnością będą rozpatrywane wnioski złożone w tej właśnie formie.
Należy zwrócić szczególną uwagę na zapisy dotyczące możliwości łączenia różnych form dofinansowania. Skorzystanie z formy opisanej w pkt 4 wyklucza inne instrumenty zw. z ochroną miejsc pracy. Z kolei skorzystanie z umorzenia składek ZUS (pkt 3) wyklucza skorzystanie z instrumentu opisanego w pkt 2 w zakresie składek, ale można np. połączyć instrument z pkt 3 z instrumentem z pkt 3 w ten sposób, że przedsiębiorca wnioskuje o umorzenie składek ZUS – pkt 3 – i z dofinansowania do samych wynagrodzeń z pkt 2.
sporządziła:
r.pr. Justyna Napierała
Akty prawne mające zastosowanie:
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 z późn. zm.);
Ustawa z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 669 z późn. zm.);
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 695);
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo Przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.).
[1] Oprocentowanie pożyczki to 0,05% stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski. Obecnie stopa ta wynosi 0,55%, a zatem oprocentowanie pożyczki wynosi 0,0275% w skali roku (czyli maks. 1,37 zł rocznie).
1) przedsiębiorca zgłoszony jako płatnik przed dniem 1 lutego 2020 r. i na dzień 29 lutego 2020 r. było zgłoszonych od 1 do 9 pracowników
2) przedsiębiorca zgłoszony jako płatnik w okresie od dnia 1 lutego 2020 r. do dnia 29 lutego 2020 r. i na dzień 31 marca 2020 r., było zgłoszonych od 1 do 9 pracowników
3) przedsiębiorca zgłoszony jako płatnik w okresie od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 marca 2020 r. i na dzień 30 kwietnia 2020 r. było zgłoszonych od 1 do 9 pracowników
[3] Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
[4] 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.
[5] 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych + składki ZUS obciążające pracodawcę. Nie jest znana wysokość wskaźnika za I kwartał 2020 r. Wskazana kwota została obliczona na podstawie danych za IV kwartał 2019 r. Wartość wskaźnika będzie znana dopiero w dniu 12 maja 2020 r. Jeżeli wniosek będzie składany w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca, wówczas należy opierać się na wartości wskaźnika, która jeszcze nie jest znana.
[6] 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku. Nie jest znana wysokość wskaźnika za I kwartał 2020 r. Wskazana kwota została obliczona na podstawie danych za IV kwartał 2019 r. Wartość wskaźnika będzie znana dopiero w dniu 12 maja 2020 r. Jeżeli wniosek będzie składany w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca, wówczas należy opierać się na wartości wskaźnika, która jeszcze nie jest znana.