Zmiany w przepisach dotyczących prokury
20 czerwca 2018 r.
PRZEDSIĘBIORCA BĘDĄCY OSOBĄ FIZYCZNĄ MOŻE UDZIELIĆ PROKURY
– ZMIANY W PRZEPISACH DOT. PROKURY
Instytucja prokury uregulowana jest w kodeksie cywilnym w art. 1091- 1098 Kodeksu cywilnego. Prokura ze swojej istoty jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa udzielanym przez przedsiębiorcę, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
W zakresie stosowania prokury w praktyce pojawiały się dwa problematyczne tematy.
Pierwszym z nich była dopuszczalność tzw. prokury łącznej niewłaściwej, tj. prokury udzielonej jednemu prokurentowi z zastrzeżeniem obowiązku działania tylko łącznie z członkiem organu zarządzającego. Problem ten powstał głównie po podjętej przez Sąd Najwyższy uchwale z dnia 30 stycznia 2015 roku (sygn. akt III CZP 34/14), w której Sąd jednoznacznie wskazał, iż prokura łączna niewłaściwa jest niedopuszczalna ze względu na ówczesny brak podstawy prawnej dla takiego rodzaju prokury.
Problem ten budził konsternację wśród przedsiębiorców, którzy takiej prokury udzielili, co do legalności takiego działania. Mając to na względzie ustawodawca zdecydował się na jej wprowadzenie do kodeksu cywilnego na początku 2017 roku, co skutkowało dodaniem art. 1094 § 11 Kodeksu cywilnego.
Drugi z problemów, który jawił się na tle dotychczasowego ustawodawstwa to kwestia podmiotów, które mogą udzielić prokury. Literalna wykładnia art. 1091 § 1 Kodeksu cywilnego, iż mogą jej udzielić jedynie przedsiębiorcy wpisani do rejestru przedsiębiorców (a zatem spółki prawa handlowego, spółdzielnie itp.), mogłaby sugerować iż niemożliwe jest jej udzielenie przez przedsiębiorców będących osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą, a zatem wpisanych do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Z kolei zaś dalsza wykładnia art. 1097 § 4 Kodeksu cywilnego, iż wygaśnięcia prokury nie powoduje m.in. „śmierć przedsiębiorcy” nakazywała sądzić odmiennie, że uprawnionym przedsiębiorcą była również osoba fizyczna. Powyższy rozdźwięk interpretacyjny powodował, iż również w doktrynie nie było jednoznacznego stanowiska, co do kręgu podmiotów uprawnionych.
Wychodząc naprzeciw tym wątpliwościom, wprowadzona dnia 6 marca 2018 roku ustawa – przepisy wprowadzające ustawę Prawo przedsiębiorców zmodyfikowała brzmienie art. 1091 § 1 Kodeksu cywilnego, wskutek czego zmienił się krąg uprawnionych. W obecnym brzmieniu może ją bowiem udzielać również przedsiębiorca, będący osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, a zatem przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).
Warto jednocześnie zwrócić uwagę, iż przedsiębiorca będący osobą fizyczną będzie miał węższy katalog rodzajów prokury – samoistna, łączną i oddziałową - niż przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS. To bowiem jedynie temu ostatniemu przyznane zostało uprawnienie do ustanowienia powyżej wspomnianej prokury niewłaściwej, która ze swej istoty obejmuje umocowanie do działania tylko albo również łącznie z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania handlowej spółki osobowej – a więc nie mają zastosowania do osoby fizycznej prowadzącej samodzielnie działalność gospodarczą.
Podsumowując należy uznać, iż wprowadzona zmiana finalnie rozstrzyga problematyczne kwestie i jest zdecydowanie korzystna dla przedsiębiorców. Na rynku bowiem istnieje wielu jednoosobowych przedsiębiorców prowadzących działalność na szeroką skalę, dla których instytucja prokury znacznie ułatwi prowadzenie przedsiębiorstwa, a w obrocie upewni kontrahentów co do umocowania osób działających w imieniu przedsiębiorcy.
Anna Bączkowska
radca prawny
Skontaktuj się z nami:
☎ (+48) 61 307 19 19
☒ office@rpwe.pl